Kamionka Silesia – Opole – Polska

Kamieniołom margla wapiennego położony w przemysłowej części Opola. Cechuje go przeważnie kiepska widoczność.  Atrakcji pod wodą nie brakuje. Prócz zatopionego autobusu Jelcz M11 i licznych pojazdów największą atrakcją zbiornika są zalane piętrowe budynki (pozostałości po dawnej kopalni).

Zbiornik częściowo oporęczowany (większość poręczówek w tragicznym stanie, zerwane, zakopane w mule). Dobre wejście do wody zarówno schodami betonowymi jak i plażą. Maksymalna głębokość jaką udało mi się odnaleźć to 17m. Ponoć w zbiorniku można odnaleźć 19m. Wraki samochodów osobowych w większości spoczywają w okolicy cypla na głębokości 6-7m. Zalane budynki pokopalniane zlokalizowane są przy wschodnim brzegu. Możliwe jest wpłynięcie do zalanych obiektów, jednak z powodu złej widoczności oraz łatwo wznoszących się osadów należy zachować dużą ostrożność.

Podwodne atrakcje:

  • Autobus Jelcz M11 (90m od pomostu płynąc na azymut 345′, oznaczony bojką, głębokość ok 8m)
  • Stare platformy do ćwiczeń
  • Zalane ruiny budynków kopalnianych
  • Wraki samochodów

Stara mapka narysowana przeze mnie w 2005r.

Uaktualniona mapa z 2025 r.

Podstawowe dane na temat akwenu:

Maksymalna głębokość: 17 (19)m
Długość: ok 450m
Szerokość: 150m
Niebezpieczeństwa: słaba widoczność, dużo ostrych prętów i innego złomu

Lokalizacja:

Rys historyczny:

Opole, miasto o bogatym dziedzictwie przemysłowym, szczególnie znane jest ze swojej historii związanej z produkcją cementu.  Fakt, że na przełomie XIX i XX wieku w Opolu działało aż dziewięć cementowni , sytuuje miasto jako znaczące centrum przemysłowe o skali europejskiej. Ta koncentracja sugeruje korzystne warunki geologiczne, w tym bogate złoża margla, oraz strategiczne położenie umożliwiające transport surowców i gotowych wyrobów dzięki Odrze i rozbudowanej sieci kolejowej.  Określenie „białe złoto” używane w odniesieniu do wapienia lub margla podkreśla jego ekonomiczne znaczenie i rolę jako fundamentu bogactwa przemysłowego Opola w tym okresie.

Cementownia Silesia Opole

Kamieniołom Silesia, obecnie znany jako Kamionka Silesia, stanowił kluczowy element tej przemysłowej przeszłości, będąc źródłem surowców dla jednej z tych znaczących cementowni. Podwójna tożsamość tego miejsca – najpierw jako aktywnego kamieniołomu, a później jako rekreacyjnej „Kamionki” – odzwierciedla zmieniający się krajobraz Opola i ponowne wykorzystanie terenów poprzemysłowych na przestrzeni lat.

Przemysł cementowy odegrał ogromną rolę w rozwoju gospodarczym Opola, przyczyniając się do wzrostu zatrudnienia, rozwoju infrastruktury i ogólnego wzrostu miasta. Koncentracja cementowni uczyniła z Opola regionalne centrum gospodarcze, przyciągając pracowników i inwestycje oraz kształtując miejski i społeczny krajobraz miasta. Szczególnie istotny jest fakt, że cement z cementowni Silesia został wykorzystany w ważnych projektach budowlanych, przede wszystkim w budowie Hali Stulecia we Wrocławiu. To świadczy o wysokiej jakości i renomie cementu produkowanego w Silesii, który został wybrany do realizacji znaczącego przedsięwzięcia architektonicznego i inżynieryjnego o znaczeniu krajowym. Należy również wspomnieć o wysokiej zdolności produkcyjnej cementowni Silesia, która w okresie swojej świetności (lata 30. XX wieku) osiągała ponad 50 000 ton rocznie , a później nawet więcej (105 000 ton w 1936 roku – ]

Działalność cementowni Silesia została trwale zakończona po rozległych zniszczeniach, jakich doznała podczas ofensywy sowieckiej w 1945 roku. Zniszczenie cementowni, głównego motoru działalności wydobywczej, skutecznie oznaczało koniec przemysłowego wykorzystania kamieniołomu do wydobycia margla na dużą skalę. Po zaprzestaniu wydobycia wyrobisko naturalnie wypełniło się wodami gruntowymi i opadowymi, tworząc zbiornik wodny znany obecnie jako Kamionka Silesia. Ten naturalny proces zalewania przekształcił przemysłową bliznę na krajobrazie w rekreacyjny atut dla lokalnej społeczności. Czasowy harmonogram tego zalewania i późniejszego pojawienia się tego miejsca jako terenu rekreacyjnego nie jest precyzyjnie określony, ale prawdopodobnie następował stopniowo w latach następujących po porzuceniu kamieniołomu.

Zdjęcie lotnicze przedstawiające wyrobisko (1925 r.)

Zdjęcie lotnicze przedstawiające wyrobisko  – dodany obrys obecnego kształtu zbiornika (1925 r.)

Autor zdjęcia (z drona): Człowiek Przygoda